ADELETMİ ? VİCDANMI ?

ADELETMİ ? VİCDANMI ?

Adalet; kısaca haklılık ve hakka uygunluktur. Öznel anlamda adalet, herkesin hakkını tanıma konusunda değişmez ve kesin istektir. Nesnel anlamda adalet, karşıt çıkarlar arasında hukuka uygun bir denkliktir, eşitlik düşüncesidir.

 Vicdan; kişiyi kendi davranışları hakkında bir yargıda bulunmaya iten, kişinin kendi ahlak değerleri üzerine dolaysız ve kendiliğinden yargılama yapmasını sağlayan güç. Sözlük anlamıyla vicdan;yanlış ve doğrunun ne olduğunu bildiren duygu, içsel ses.  Davranışlarımızın ahlakça değerli olup olmadığı hakkında öznel şuur. Bu şuur yapmayı ya da yapmamayı öğütleyerek, uyararak, suçlayarak, kınayarak, yargılayarak onaylayarak kendine özgü bir biçimde yaşam ve eylemlerimize etki eder. Ruhsal bilgiye göre vicdan, ruhun öz malı olan bir yetenektir,kudrettir ve tekamül oranında gelişir. 

İstenilmeden veya bilinçsizce yapılan kötü bir işten dolayı duyulan acı, üzüntüye ise vicdan azabı denir. Vicdan azabı başkasına zarar verdiğine inanan bir kişinin duyduğu pişmanlık duygusunun bir ifadesidir. Suçluluk duygusuyla ilintili bir duygu olup kişinin kendi kendine yönelttiği bir kızgınlık halidir. Kişinin geçmişteki bir eyleminden kaynaklanabildiği gibi eylemsizlikten (parmağını bile kaldırmamak) de kaynaklanabilir.

Vicdan ve adelet hakkında  genel olarak yapılan tanımlar böyledir.Bu tanımlara bir çok felsefi tanımda eklenebilir.Benim burada  sizlerle paylaşmak istediğim başka bir bakış acısıyla adalet ve vicdan kavramlarına dikkat çekmek.Mesela her karar vicdanimidir ?Adalet sonradan oluşturulan toplum kurallarına göre belirlendiğine göre (Yasa yada Anayasa )her toplumun egemen kuralları vicdanimidir.?Adalet sağlayan yasayı kim hangi doğruya göre belirlemiştir.?Genel kabul gören yasalar haricinde,yasa koyucular tarafından konulan her yasa adalet dağıtabilirmi.?Tabiki adalet ve vicdan kavramlarını kullanıyorsak bunların yanı sıra ahlak konusunuda unutmamalıyız. Ahlak, kelimenin en dar anlamıyla, neyin doğru veya yanlış sayıldığı (sayılması gerektiği) ile ilgilenir. Terim genellikle kültürel, dinî, seküler ve felsefi topluluklar tarafından, insanların (subjektif olarak) çeşitli davranışlarının yanlış veya doğru oluşunu belirleyen bir yargı ve ilkeler sistemi kavramıdır.Şimdide başka bir kavramı inceleme gereği doğuyor.Hukuk.

Hukuk dönemden döneme değiştiği için hala doyurucu bir tanım yapılamamıştır. Kant "Hukukçular hala hukukun tanımını aramaktadırlar" der. Günümüzde en çok kabul edilen tanımı ise: 
"Belirli bir zamanda belirli bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması devlet zoruna (müeyyide) bağlanmış kurallar bütünüdür."

Şimdi konunuyu toparlamak istiyorum.Bir hukuk sistemi adil,vicdani ve ahlaki olma zorunluluğu gerektirir.Burada hukukun unsurlarına ve türlerine girmeyeceğim,çünkü bir hukukçu değilim.Hukuk hakkındaki tanımları değişik hukukçuların görüşlerini inceleyerek yazıyorum. Çok daha fazla uzatmak istemiyorum.Asıl kafama takılan soruları sorarak yazımı

bitirmek istiyorum. Hukuk tanımı gereği adalet dağıtıyorsa ve adalet dağıtacak hukuk kurallarının bir kısmını,devlet yasa ve kanunlarla destekliyorsa,yasa ve kanunlar da devleti yönetenler tarafından cıkarılıyorsa;Devleti yönetenler yani yasa koyucular değiştikçe yasalarında bir kısmı değişecekse, hükmü verenlerin yani yasayı uygulayanların vereceği kararlarda vicdanın payı ne kadardır..?

Benim görüşüme göre,yasaya uygun olarak hüküm veren ve zamanın yasalarına göre adalet dağıtan yasa uygulayıcılar vicdanen yanlış karar verseler bile günün yasalarını yani emrini uygaladıkları için vicdan azabı çekmemeleri normaldir.Burada önemli olan emirdir yani yasadır.Tüm vicdani sorumluluk yasa koyuculardadır.Bazı emirler(yasalar)adalet dağıtmaya bilir.Emir sahipleri sürekli değişmektedir.Çünkü yönetim sistemleri değiştikçe yasa koyucularda değişmektedir.Örnek olarak, kraliyet yönetimi dönemlerinde kralın ağzından cıkan her kelime buyruktur yani emirdir ve yasadır.Onun içindir ki her emir adil olmayabilir.

Burada önemli olan yasaların vicdani olmasıdır,adalet ancak vicdani ve ahlaki yasalarla,ahlaklı ve vicdanlı hüküm verenlerle adil olarak dağıtılır. 

SEVGİYLE KALIN                                                             

ŞAPKALI ADAM